Bugün Moritanya'daki üçüncü günüm. İlk gün akşam saatlerinde geldiğimi düşünürsek aslında ikinci günüm de denebilir. İlk gün havalimanına indiğimizde saat 19.00 civarıydı. Sabah 07.00'den beri ayakta olmanın, Ankara'da bagaj ve pasaport sorunlarıyla debelenmenin ve son uçuşun 7 buçuk saat sürmesinin aptallığıyla uçaktan iner inmez yeri öpecek haldeydim! Büyükelçiliğin rezidansına gelmek, yerleşmek derken uyumak saat 23.30'u buldu. Burada saatlerin 3 saat geri olduğunu da düşünürsek epey bitik haldeydim.
Dün sabahtan kançılaryaya gitmek üzere dışarı çıktım. Çıktığımda gördüğüm manzara beni epey şaşırttı. Buranın Bakanlığın sınıflandırmasına göre F bölgesinde (yani en kötü bölge) olduğunu bilmeme rağmen bu kadarını beklemiyordum. Sağlı sollu bir ya da iki katlı binalar, tabelalarında ne yazdığı çoğunlukla anlaşılmayan dükkanlar, kaldırımsız yol kenarlarında sahipleriyle ilerleyen keçiler (köpek boyutlarında miiinnacııık, çünkü burası çöl olduğu için karton ve kağıtla besleniyorlarmış!), kesilip yolunmuş ve ortalık yerde satılan tavuklar, yol ortasında dilenen insanlar. 3-4 dakikalık yol bile neyle karşı karşıya olduğunu özetliyor aslında.
Geldiğim akşamdan itibaren burası hakkında Büyükelçimiz, eşi ve Büyükelçilik personelinden duyduklarımı ise bugün idrak edebildim. Büyükelçimizin eşiyle birlikte merkezdeki "capital" denen pazara gittik. Bilmiyorum gözünüzde canlandırabilecek miyim ama deniyorum:
Türkiye'de bir cumartesi pazarı hayal edin, ama pazarın bir ucundan diğer ucuna bakarken sağlı sollu pazarcıların tezgah açtığı o yolun, üzerinde sürekli yüründüğü için biraz sertleşmiş, plastik şişeler, ambalaj kağıtları, bilimum çöp ve hatta istiridye kabuklarıyla dolu kirli bir kumsal olduğunu düşünün ve aslında bu kumsal şehrin tam ortası. Sağda solda bir ya da iki katlı binalar, ama iş hanı gibi, katlı otopark gibi, apartman gibi değil yani. Bu kumsalın iki yanında kurulan tezgahlar, çoğunda batik yapılmış kumaşlar, dünyanın çeşitli yerlerinden gelmiş ikinci el kıyafetler (çamaşırdan çoraba kadar ikinci el), ikinci el ders kitapları ve daha birçok şey. Arkadaki binalarda göze çarpan bir iki terzi, dükkanların önünde dikiş makinesinde çalışan adamlar. Yürürken ellerindeki malları satmak isteyen ve yanaşan insanlar, laf atanlar, nereli olduğumuzu soranlar. Bu arada satılan şeylerin çoğu yere serilmiş şiltelerin üzerinde ve satıcılar iki seksen uzanıyor, kimisi şakalaşıyor, kimisi birbirine laf atıyor.
Birbirine paralel giden sokaklardan oluşan pazarın kimisinde boydan boya satılan batikler var. Birinde güzel bir genç kız bizimle çok düzgün bir İngilizceyle konuşuyor. İki batik satıcısı teyzeyle muhabbet ediyoruz, beni Büyükelçinin kızı sanıyor ve evli olup olmadığımı, kocamın nereli olduğunu soruyor. Sanki Türkle evli olmasam beni oğluna alacak mübarek :)
Ara sokaklardan ızgara kokusu geliyor ama pişen kırmızı et mi balık mı seçilmiyor. O sokaklara kafanı uzatınca ufak saclar, üzerinde pişen çeşitli şeyler, etrafında oturmuş gamsız ve halinden memnun insanlar. Bazı sokaklarda ağır idrar kokusu var, kimi yerde taşınacak şeyleri bekleyen eşekler, kimi köşede uzanmış dünyadan habersiz insanlar.
Aktarların olduğu bir sokağa giriyoruz. İçerde türlü otlar, kurutulmuş kabuklar, kimisinde kuru bakladan şehriyeye kadar geniş bir tahıl koleksiyonu. Kutularında cinsel gücü arttırıcı veya prostatı/hemoroidi iyileştirici olduğunu gösteren görseller olan ilaçlar ve takviyeler var. Aktar her yerde aktar gibi kokuyor ama. Birinden birkaç çeşit baharat alıyoruz. Geleneksel tıp yapılan bir yerin tabelasını görüp fotoğraf çekiyoruz, iki adım ilerledikten sonra beyaz bir amca bize neden tabelanın fotoğrafını çektiğimizi soruyor.
Burada fotoğraf çekilmesi çok yadırganıyor gördüğüm kadarıyla. Pazarda makinemi çıkarmaya cesaret edemiyorum ama biraz uzaklaşınca birkaç kare çekmek için "Risk budur," diyorum. Çektiğin kare onların hoşuna gitmeyecek bir kareyse, "Kötü şeyleri çekmesene, daha iyi şeyler çek," diyorlar. Dönüp sorası geliyor insanın, "İyi bir şey var mı ki?"
Küçük çocuklar sokak arasında koşturuyor, bitter çikolata gibi, kel kafalı. Henüz insanlarla göz teması kurmaya cesaret edemiyorum, hep güneş gözlüğü ardından. Ama karar veriyorum, bu bölgeye tekrar gelip burayı ölümsüzleştirmeliyim. Sonuçta dünyada en az ziyaret edilen 10 ülkeden birinde bir daha ne zaman çekim yapabilirsin ki?
Trafik tam bir komedi. Ankara'nın trafiğine laf ettiğime pişman oluyorum. Biraz geniş yollarda (ki onlar da hasbelkader asfaltlı) kavşak kavramı sıfır, herkes kafasına göre takılıyor. Arabalar doğal olarak çok eski ve yıkık dökük. Çoğunun yan aynası yok :) Tüm bu keşmekeşe rağmen insanlar aşırı sakin, korna duyulmayacak kadar az çalınıyor, belki kornalar da çalışmıyordur :)
Pazara girdiğimiz an gözlerim doldu. Böyle bir hayat olamaz dedim, eğer bu da bir çeşit hayatsa biz ne yaşıyoruz ya da bizimki hayatsa bu gördüğümüz ne? Aklın ve mantığının alamadığı, kalbine sığdıramadığın anlar yaşıyorsun, sıkıştıkça sıkışıyorsun. Etrafına dönüp de insanların seninle iletişim kurmasına izin verdiğinde ise meraklılar, belki fotoğraftan hoşlanmıyorlar ama sana soru soruyorlar, mallarımdan alsana diye ısrar ediyorlar. İlginç bir şekilde kalbimin sıkışıklığı insanların bu rahat halini görünce gevşiyor. Ankara'daki amirim bir lafı var "Afrika'ya ya bayılırsın ya da nefret edersin," diye. Ben galiba bayılacağım diyorum.Burası sadece Nuakşot'un ortasındaki pazar yeri ve bu yaşadıklarım sadece 1 buçuk saatten ibaret. Varın siz bir de şehir dışını, köylerini, hiç imkan olmayan yerleri düşünün. Ben düşünemedim.
#Devam edecek#
